مستخدم:Ay.Zaidan/الملعب الثاني

https://wikihaj.com/view/%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B9%D8%A8%D9%87

المعلومات الأولية
الأسامي الأخری	ميزاب الذهب، ميزاب الرحمة
المکان	الجهة الشمالية للكعبة، من جهة حجر إسماعيل.
الإستعمال	توجيه المياه من سطح الكعبة إلى الأسفل
تأریخ البناية
المؤسس	قريش
الإعمار	في الأعوام (64، 539، 781، 959، 962، 1021 ،1273) للهجرة.

ميزاب الكعبة هو مجرى لتصريف مياه الأمطار من سطح الكعبة ويقع في الجدار الشمالي لها، من جهة حجر إسماعيل، وهو أول ما بنته قريش من بناء الكعبة، وقد أعيد بناؤه في فترات حكم متعددة.

وقد ورد ميزاب الكعبة ضمن أحاديث المعصومين أيضاً كمكان مبارك ومحل عبادة للأنبياء وأهل البيت.

وقد نُظمت الأشعار والقصائد في الشعر العربي والفارسي حول هذا الميزاب.

موقعیت

قالب:بیشتر [[پرونده:ناودان کعبه۳.jpeg|بندانگشتی|موقعیت ناودان کعبه در ضلع شرقی آن، که آب بارانِ پشت بام کعبه را به حجر اسماعیل می‌ریزد.]] ناودان کعبه در سمت حجر اسماعیل (در ضلع شمالی)، بر پشت بام کعبه نصب شده و آب باران را به حجر می‌ریزد.

واژه

میزاب در زبان عربی به معنای ناودان است و بعضی بر این نظر هستند که میزاب دارای ریشهٔ فارسی مرزآب است. این ناودان با نام‌های میزاب الذهب (ناودان طلا) و میزاب الرحمة (ناودان رحمت) مشهور می‌باشد.

تاریخچه

قالب:بیشتر ناودان کعبه در طول تاریخ بارها تعویض شده است. کعبه‌ای که حضرت ابراهیم (ع) ساخت، سقف نداشت؛ بنابراین به ناودان نیازی نداشت. بعداً قصی بن کلاب برای کعبه، سقفی از چوب ساخت ولی ناودانی برای سقف در نظر نگرفت. قریش که نخستین سقف محکم را برای کعبه ساختند محلی نیز برای ریزش آب باران ساختند که آب‌ها را به حجر اسماعیل می‌ریخت.قالب:کعبه عمودی

به گزارش محمد طاهر کردی در تاریخ القویم تاریخ بازسازی‌های ناودان کعبه به شرح زیر است:

• ابن زبیر در سال ۶۴ق که کعبه را دوباره ساخت، برای آن ناودانی گذاشت.

• حجاج بن یوسف ناودانی از مس برای سقف کعبه ساخت.
• ولید بن عبدالملک صفحه‌ای از طلا روی این ناودان کشید.
• بازسازی میزاب در سال ۵۳۹ به دست رامشت، که سازنده رباط رامشت در مکه است.
• تعویض ناودان به فرمان خلیفه مقتفی بالله در سال ۵۴۱
• بنابر گزارشی، رمیثه یکی از شرفای مکه در فاصله سال‌های ۷۰۱ تا ۷۴۶ سال‌هایی بر مکه حاکم بود، نیز ناودانی برای کعبه ساخت.
• ناصر لدین الله نیز در سال ۷۸۱ ناودانی برای کعبه ساخت که گفته شده با چوب و تزیین شده با نقره بوده است.
• در سال ۹۵۹ق سلطان سلیمان قانونی، ناودانی از نقره بر کعبه نصب کرد.
• در سال ۹۶۲ ناودانی از طلا جایگزین آن شد
• در سال ۱۰۲۱ق سلطان احمد آن را با زر و لاجورد رنگین نمود.
• در سال ۱۲۷۳ق سلطان عبدالمجید ناودانی از طلای خالص ساخت. این ناودان که حدود ۵۰ رطل طلا در آن به کار رفته است تا زمان حیات محمد طاهر کردی بر کعبه قرار داشته است.

در روایات

در روایات، زیر ناودان کعبه به عنوان محل ایستادن و اذن جبرئیل برای رسیدن به خدمت پیامبر اکرم و نیز محل عبادات اهل بیت اشاره شده است. همچنین سفارش‌هایی درباره خواندن دعا و نماز زیر ناودان کعبه آمده است.

سبب شفای بیمار

در برخی روایات آبی که از ناودان می‌ریزد شفابخش توصیف شده است.

در ادب فارسی

ناودان کعبه از مفاهیمی است که در ادبیات فارسی‏، شاعران در مورد آن اشعاری سروده‌اند مثل محیی لاری و خاقانی.

جستارهای وابسته

• کعبه

منابع

• اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار، ابوالولید محمد بن عبدالله بن احمد (ازرقی)، بیروت، دارالاندلس، ۱۴۱۶ ه‍. ق.
• التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، محمد طاهر کردی، مکه، مکتبة النهضة الحدیثة، ١۴١٢ ق.
• الرحلة الحجازیة، محمد لبیب البتنونی، قاهره، مطبعة الجمالیة، ۱۳۲۹ق.
• الکافی، ابوجعفر محمد بن یعقوب کلینی، چهارم، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ه‍. ق.
• بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، محمد باقر مجلسی، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
• تاج العروس من جواهر القاموس، سید محمد مرتضی واسطی زبیدی، محقق و مصحح: علی شیری، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
• حج در آئینه شعر فارسی، محمد شجاعی، تهران، مشعر، چاپ دوم، 1388ش.
• دیوان خاقانی (جلد اول): چامه‌ها و ترکیب‌بندها، بدیل بن علی خاقانی به تصحیح: میرجلال الدین کزازی، تهران، نشر مرکز، ۱۳۷۵ش.
• راهنمای حرمین شریفین، ابراهیم غفاری، راهنمای حرمین شریفین، بی‌جا، اسوه، ۱۳۷۰ش.
• فتوح الحرمین، محیی‌الدین لاری، به تصحیح: علی محدث، تهران، انتشارات اطلاعات، ۱۳۶۶ش.
• مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، میرزا حسین نوری، قم، مؤسسه آل‌البیت لاحیاء التراث، ۱۴۰۸ق.
• موسوعة العتبات المقدسة، جعفر خلیلی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، 1407ق/ 1987م.
• وسائل الشیعة، محمد بن حسن حر عاملی، قم، مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث، ۱۴۱۶ق.