الفرق بين المراجعتين لصفحة: «مستخدم:Ay.Zaidan/الملعب الثاني»

مراجعة ١٦:٤٤، ٥ أغسطس ٢٠٢٤

https://wikihaj.com/edit/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1 قالب:کعبه عمودی مُستَجار بخشی از ضلع غربی دیوار کعبه به طول تقریبا ۲ متر است که بین رکن یمانی و درِ دوم کعبه که در زمان حجاج بن یوسف ثقفی مسدود شد، قرار دارد. این قسمت در پشت کعبه و درست روبروی درِ فعلی کعبه است.

معنای واژه مستجار، پناهگاه است. این مکان محل پذیرش توبه دانسته شده و به راز و نیاز و خواندن دعا در آن توصیه شده است.

مستجار و ملتزم

دو مکان در دیوار کعبه به عنوان مکان پذیرش دعا و توبه معرفی شده و روایاتی درباره آن نقل شده است: مستجار و ملتزم.

در تعریف این دو معمولا گفته می‌شود، مستجار پشت کعبه در ضلع غربی و فاصله رکن یمانی تا در مسدود شده کعبه را شامل می‌شود و ملتزم در ضلع شرقی و فاصله حجر الاسود تا در فعلی کعبه است.^[١] اما روایات مرتبط به ملتزم و مستجار به هم آمیخته شده و گاه مستجار و ملتزم دو نام برای یک مکان دانسته شده است. گاهی گفته می‌شود که شیعیان ملتزم و مستجار را یکی می‌دانند اما اهل سنت این دو را غیر از هم می‌دانند و ملتزم را فاصله بین حجر الاسود و در کعبه به شمار می‌آورند.^[٢]

برخی علمای شیعه از مجموع روایات اهل بیت که درباره اعمال ملتزم و مستجار روایت شده، نتیجه گرفته‌اند که این‌ دو، نام‌هایی برای یک مکان است که همان مستجار است.^[٣]

در منابع اهل سنت نیز روایات و گزارش‌های متعددی وجود دارد که ملتزم را پشت کعبه (همان مکان مستجار) دانسته‌اند.^[٤]

با وجود همه این‌ها، در بیشتر منابع جغرافیای مکه، ملتزم و مستجار از هم تفکیک شده است.^[٥]^[٦]^[٧]^[٨]

وسط|بی‌قاب|400px|جایگزین=

مستجار و شکاف کعبه

قالب:بیشتر برخی مستجار را همان بخش از دیوار کعبه دانسته اند که شکافته شد تا فاطمه بنت اسد، مادر امام علی(ع)، برای تولد فرزندش وارد کعبه شود.^[٩]^[١٠]

دعای مستجار

در آداب طواف آمده است که: مستحب است حاجی در شوط آخر طواف خود صورت و دست‌هایش را بر دیوار بگذارد و شکم و روی خود را به دیوار کعبه بچسباند و بگوید:

قالب:نقل قول دوقلو

جستار وابسته

ملتزم

پانویس

↑ مکه در بستر تاریخ، ص 99 ، 101
↑ تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 71
↑ مراة العقول، ج۹، ص 106
↑ فهرستی از این روایات را بنگرید در: «پژوهشی درباره ملتزم»، ص۸۴.
↑ شفاء الغرام، ج۱، ص ۱۹۶؛
↑ تحصیل المرام، ج۱ ، ۲۰۰ ، ۲۰۳؛
↑ منائح الکرم، ج۱، ص ۳۰۷
↑ الجامع اللطیف، ص ۴۷
↑ هدایة الحجاج، ص ۱۷۸
↑ آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۹۷

منابع

قالب:منابع

آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان، تهران، مشعر، ۱۳۸۹
«پژوهشی درباره ملتزم»، محمدرضا نعمتی، مجله میقات حج، شماره ۴۳، فروردین ۱۳۸۲ش.
الجامع اللطیف، محمد بن ظهیره، قاهره، مکتبه الثقافه الدینیه، ۱۴۲۳ق
تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره، اصغر قائدان، مشعر، ۱۴۰۰
تحصيل المرام في أخبار البيت الحرام‏، محمد بن احمد مالکی، مکه، مکتبة الاسدی، ۱۴۲۴ق.
شفاء الغرام باخبار البلد الحرام، تقی الدین محمد فاسی، تحقیق لجنة من کبار العلماء و الادباء، بیروت، دار الکتب العلمیه، بی‌تا.
مکه در بستر تاریخ، نعمت الله صفری فروشانی، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۶
منائح الکرم، علی بن تاج الدین سنجاری، مکه، جامعه ام القری، ۱۴۱۹ق.
مناسك حج مطابق با فتاواى امام خمينى با حواشى مراجع تقليد و استفتائات جديد( 1393)،‌ روح الله خمینی (ره)، مشعر، ۱۴۰۹
هدایة الحجاج، سفرنامه مکه، محمد رضا طباطبایی تبریزی(درگشت ۱۳۲۰ق.)، به کوشش رسول جعفریان، قم، نشر مورخ، ۱۳۸۶

قالب:کعبه

رده:بناهای کعبه رده:مکان‌‌های دعا در مکه رده:مقاله‌های تکمیل‌شده

[1] مکه در بستر تاریخ، ص 99 ، 101

[2] تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 71

[3] مراة العقول، ج۹، ص 106

[4] فهرستی از این روایات را بنگرید در: «پژوهشی درباره ملتزم»، ص۸۴.

[5] شفاء الغرام، ج۱، ص ۱۹۶؛

[6] تحصیل المرام، ج۱ ، ۲۰۰ ، ۲۰۳؛

[7] منائح الکرم، ج۱، ص ۳۰۷

[8] الجامع اللطیف، ص ۴۷

[9] هدایة الحجاج، ص ۱۷۸

[10] آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۹۷

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

@@ سطر ١: / سطر ١: @@
-https://wikihaj.com/view/%D9%85%D8%B3%D8%AC%D8%AF_%D8%A7%D9%84%D8%A8%DB%8C%D8%B9%D9%87_(%D9%85%DA%A9%D9%87)
+https://wikihaj.com/edit/%D9%85%D8%B3%D8%AA%D8%AC%D8%A7%D8%B1
+{{کعبه عمودی}}
+'''مُستَجار''' بخشی از ضلع غربی دیوار [[کعبه]] به طول تقریبا ۲ متر است که بین [[رکن یمانی]] و درِ دوم کعبه که در زمان [[حجاج بن یوسف]] ثقفی مسدود شد، قرار دارد. این قسمت در پشت کعبه و درست روبروی درِ فعلی کعبه است.
-{{صندوق معلومات بناية
+معنای واژه مستجار، پناهگاه است. این مکان محل پذیرش [[توبه]] دانسته شده و به راز و نیاز و خواندن [[دعا]] در آن توصیه شده است.
- | العنوان = مسجد البيعة
+==مستجار و ملتزم==
- | الصورة = مسجد البیعه.jpg|File.png|270px|thumb|left
+دو مکان در دیوار کعبه به عنوان مکان پذیرش [[دعا]] و [[توبه]] معرفی شده و روایاتی درباره آن نقل شده است: مستجار و [[ملتزم]].
- | توضیح الصورة =
- | الأسامي الأخری =
- | التأسیس = 144هـ
- | المکرمة عند =
- | الزوار =
- | المراجعین =
- | زمن التأسيس =
- | المؤسس =
- | الأحداث =
- | الإعمار =
- | المعمر =
-  | الأجزاء المتحطمة =
- | المیزات التاریخیة =
- | المشرفون =
- | الفضاء =
- | الطول =
- | العرض =
- | الإرتفاع =
- | حالة البناية =
- | الإتساع =
- | الإمکانيات =
- | أجزاء البناية =
- | المعمار =
- | الأسلوب =
- | الميزات =
- | القبّات =
- | المئذنات =
- | الأبواب =
- | الروق =
- | الساحات =
- | الشرفات =
- | المدير =
- | الأحداث المرتبطة = مكان بيعةأهل يثرب للنبي، مكان بيعة العقبة
- | المساحة = 500م
- | الوضعية = موجود
- | الإعمار = عبدالحميد العثماني، فهد بن عبد العزيز ملك السعودية
- | عرض جغرافیایی = ۲۱٫۴۲۴۸۷
- | طول جغرافیایی = ۳۹٫۸۶۷۴۰
-}}
-'''مسجد البيعة''' يُعدّ من المساجد القديمة في [[مكة المكرمة]]، والذي يعود تاريخ بنائه إلى [[القرن الثاني للهجرة]]. يقع هذا المسجد بالقرب من [[جمرة العقبة]] وخارج الحد الشرعي لـ<nowiki/>[[منى]]. وهذا المسجد هو المكان الذي بايع فيه أهل [[يثرب]] [[النبي محمد (ص)|النبي (ص)]]. وبحسب النقش الموجود على الجدار الغربي لمسجد البيعة فإن هذا المسجد بني عام 144هـ بأمر من [[المنصور العباسي]]، وتمت إعادة إعماره عدة مرات فيما بعد.
+در تعریف این دو معمولا گفته می‌شود، مستجار پشت کعبه در ضلع غربی و فاصله [[رکن یمانی]] تا در مسدود شده کعبه را شامل می‌شود و ملتزم در ضلع شرقی و فاصله [[حجر الاسود]] تا در فعلی کعبه است.<ref>مکه در بستر تاریخ، ص 99 ، 101</ref> اما روایات مرتبط به ملتزم و مستجار به هم آمیخته شده و گاه مستجار و ملتزم دو نام برای یک مکان دانسته شده است. گاهی گفته می‌شود که شیعیان ملتزم و مستجار را یکی می‌دانند اما اهل سنت این دو را غیر از هم می‌دانند و ملتزم را فاصله بین حجر الاسود و در کعبه به شمار می‌آورند.<ref> تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، ص 71 </ref>
-==سبب التسمية==
+برخی علمای شیعه از مجموع روایات اهل بیت که درباره اعمال ملتزم و مستجار روایت شده، نتیجه گرفته‌اند که این‌ دو، نام‌هایی برای یک مکان است که همان مستجار است.<ref>مراة العقول، ج۹، ص 106</ref>
-عندما تعرّف أهل [[يثرب]] على [[الإسلام]]، بايعوا [[النبي محمد (ص)|رسول الله]] ولأول مرة؛ في أيام [[الحج]] وفي [[جمرة العقبة]]، و انتشر الإسلام بعدها في [[المدينة المنورة]]، وقد بُني مسجد في مكان تلك الواقعة التي أُطلق عليها [[بيعة العقبة الأولى]]؛ واشتُهر باسم مسجد البيعة.<ref>آثار إسلامي مكة ومدينة، ص169.</ref> كما ورد في المصادر مساجد أخرى باسم مسجد البيعة:
+در منابع اهل سنت نیز روایات و گزارش‌های متعددی وجود دارد که ملتزم را پشت کعبه (همان مکان مستجار) دانسته‌اند.<ref>فهرستی از این روایات را بنگرید در: [https://miqat.hajj.ir/article_37701_e377d85304a047d404207c95bbbec5ad.pdf «پژوهشی درباره ملتزم»]، ص۸۴.</ref>
-* [[مسجد الغنم]]: وهو مسجد في مكة حيث بايع أهلها [[النبي محمد (ص)|النبي]].<ref>أخبار مكة (الأزرقي)، ج2، ص201 و271؛ تاريخ وآثار إسلامي مكة ومدينة، ص106.</ref>
+با وجود همه این‌ها، در بیشتر منابع جغرافیای مکه، ملتزم و مستجار از هم تفکیک شده است.<ref>شفاء الغرام، ج۱، ص ۱۹۶؛</ref><ref>تحصیل المرام، ج۱ ، ۲۰۰ ، ۲۰۳؛</ref><ref>منائح الکرم، ج۱، ص ۳۰۷</ref><ref>الجامع اللطیف، ص ۴۷</ref>
-* [[مسجد الجن]]: وهو مسجد في مكة حيث بايع فيه الجن [[النبي محمد (ص)|النبي]].<ref>أخبار مكة (الأزرقي)، ج2، ص201؛ تاريخ مكة المشرفة، ص181.</ref>
-== المکان ==
+[[پرونده:مستجار و ملتزم۳.jpg|وسط|بی‌قاب|400px|جایگزین=]]
-يقع مسجد البيعة في [[مكة المكرمة]] بالقرب من [[جمرة العقبة]] (خارج الحد الشرعي لمنى من طرف مكة) على المنحدر الجنوبي لـ<nowiki/>[[جبل ثبير|جبل ثُبير]]، على الجهة اليسرى للشخص المتّجه من مكة نحو [[منى]]، وكانت تعرف هذه المنطقة [[بشعب الأنصار|بشُعب الأنصار]] وشُعب البيعة،<ref>أخبار مكة (الأزرقي)، ج1، ص303؛ المعجم الأثري، ص177؛ أشهر المساجد، ص168.</ref> والمسافة من مسجد البيعة إلى جمرة العقبة أكثر من 300 متر.<ref>تاريخ مكة المشرفة، ص181؛ إتحاف الوری، ج2، ص180.</ref>
-واليوم مع عملية توسيع منى، فإنّ منطقة مسجد البيعة أصبحت خالية؛ بعد أن كانت بالجبل وداخل الشّعب. ويقع المسجد حالياً عند نهاية مخرج [[دور الجمرات الثاني]] باتجاه مكة، كما تمّت إحاطة المسجد بسياج حديدي.<ref>أشهر المساجد، ص169-171؛ آثار إسلامي مكة ومدينة، ص169.</ref>
+== مستجار و شکاف کعبه ==
+{{بیشتر|مولد علی(ع)}}
+برخی مستجار را همان بخش از دیوار کعبه دانسته اند که شکافته شد تا [[فاطمه بنت اسد]]، مادر [[امام علی(ع)]]، برای تولد فرزندش وارد کعبه شود.<ref>هدایة الحجاج، ص ۱۷۸</ref><ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، ص۹۷</ref>
-وتقدّر مساحة مسجد البيعة بـ 500م، وهو مستطيل الشكل بحيث يبلغ طوله 27,90 م، وعرضه 17 م، وهو مبني من الحجر والطوب ولا سقف له.<ref>دراسة تاریخیة لمساجد المشاعر المقدسة، ص232.</ref>
+==دعای مستجار==
-==تاريخ بناء المسجد==
+در آداب [[طواف]] آمده است که: مستحب است حاجی در شوط آخر [[طواف]] خود صورت و دست‌هایش را بر دیوار بگذارد و شکم و روی خود را به دیوار [[کعبه]] بچسباند و بگوید:
-بحسب النقش الذي يعود إلى عام 144هـ والمثبت على الجدار الغربي للمسجد؛ فقد تم بناء هذا المسجد بأمر من أبي جعفر [[المنصور العباسي]] (حكم: 136_158هـ).<ref>الآثار الإسلامية في مكة المكرمة، ص217-218.</ref> كما تم تثبيت نقش آخر على الجدار الجنوبي للمسجد يعود تاريخه إلى عام 629هـ، ويشير إلى إعادة إعمار المسجد في عهد [[المستنصر العباسي]] (حكم: 623_640هـ).<ref>التاريخ القويم، ج6، ص28.</ref>
+{{نقل قول دوقلو
+|تیتر= دعای مستجار
+| أللَّهُمَّ الْبَيْتُ بَيْتُكَ وَالْعَبْدُ عَبْدُكَ وَهذا مَكانُ الْعائِذِ بِكَ مِنَ النَّار. {{فارسی|سپس به گناهان خود اعتراف و طلب بخشش کند و سپس بگوید:‌}}
+|
+| أللَّهُمَّ مِنْ قِبَلِكَ الرَّوْحُ وَالْفَرَجُ وَالْعافِيَةُ. أللَّهُمَّ إنَّ عَمَلِي ضَعيْفٌ فَضاعِفْهُ لِي وَاغْفِرْ لي مَا اطَّلَعْتَ عَلَيْهِ مِنِّي وَخَفِيَ عَلى‏ خَلْقِكَ أسْتَجِيرُ بِاللَّهِ مِنَ النَّار.
+|
+| (سپس آنچه خواهد دعا کند و [[رکن یمانی]] را [[استلام]] کرده و به نزد [[حجر الاسود]] آمده و طواف خود را تمام کند و بگوید:) أللَّهُمَّ قَنِّعْنِي بِما رَزَقْتَني وَبارِكْ لِي فِيما آتَيْتَني‏<ref>مناسك حج مطابق با فتاواى امام خمينى با حواشى مراجع تقليد و استفتائات جديد( ۱۳۹۳)، ص۴۳۶.</ref>
+}}
-وقد ورد ذكر مسجد البيعة ضمن مصادر متعددة عبر القرون المختلفة، ومن جملتها رحلة [[ابن جبير]] إلى [[مكة]] سنة 578هـ.<ref>التذكرة بالأخبار، ص123.</ref> وأشار كذلك [[ابن تيمية]] (وفاة 728م) إلى وجود هذا المسجد،<ref>اقتضاء الصراط المستقيم، ص426.</ref> كما وصفه [[الفاسي]] مؤرخ مكة (وفاة 832هـ)، وعلى حدّ قوله فإن المسجد كان له رواقان؛ لكل منهما ثلاث قباب على أربعة قناطر؛ كما كانت هناك ساحة خلف هذه الأروقة.<ref>شفاء الغرام، ج1، ص348.</ref>
+==جستار وابسته==
+[[ملتزم]]
-وقد تعرّض هذا المسجد للتخريب في فترات مختلفة من التاريخ، ومنها خبر يرجع إلى القرن الحادي عشر،<ref>جواهر التاريخ المكي، ص263.</ref> ولكنّ هذا المسجد أعيد بناؤه في عهد الحكومة العثمانية أيام سلطنة عبد الحميد الثاني (حكم 1876_1909م).<ref>إفادة الأنام، ج2، ص49.</ref> كما وردت أخبار عن ترميم أجزاء من المسجد في عهد فهد بن عبد العزيز ملك السعودية.<ref>دراسة تاريخية لمساجد المشاعر المقدسة، ص232.</ref>
+== پانویس ==
+{{پانویس
+}}
+==منابع==
+{{منابع}}
+* '''آثار اسلامی مکه و مدینه'''، رسول جعفریان، تهران، مشعر، ۱۳۸۹
+* '''[https://miqat.hajj.ir/article_37701_e377d85304a047d404207c95bbbec5ad.pdf «پژوهشی درباره ملتزم»]'''، محمدرضا نعمتی، مجله میقات حج، شماره ۴۳، فروردین ۱۳۸۲ش.
+* '''الجامع اللطیف'''، محمد بن ظهیره، قاهره، مکتبه الثقافه الدینیه، ۱۴۲۳ق
+* '''تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره'''، اصغر قائدان، مشعر، ۱۴۰۰
+* '''تحصيل المرام في أخبار البيت الحرام‏'''، محمد بن احمد مالکی، مکه، مکتبة الاسدی، ۱۴۲۴ق.
+* '''شفاء الغرام باخبار البلد الحرام'''، تقی الدین محمد فاسی، تحقیق لجنة من کبار العلماء و الادباء، بیروت، دار الکتب العلمیه، بی‌تا.
+* '''مکه در بستر تاریخ'''، نعمت الله صفری فروشانی، قم، مرکز جهانی علوم اسلامی، ۱۳۸۶
+* '''منائح الکرم'''، علی بن تاج الدین سنجاری، مکه، جامعه ام القری، ۱۴۱۹ق.
+* '''مناسك حج مطابق با فتاواى امام خمينى با حواشى مراجع تقليد و استفتائات جديد( 1393)'''،‌ روح الله خمینی (ره)، مشعر، ۱۴۰۹
+* '''هدایة الحجاج'''، سفرنامه مکه، محمد رضا طباطبایی تبریزی(درگشت ۱۳۲۰ق.)، به کوشش رسول جعفریان، قم، نشر مورخ، ۱۳۸۶
+{{پایان}}
+{{کعبه}}
+[[رده:بناهای کعبه]]
-==مواضيع ذات صلة==
+[[رده:مکان‌‌های دعا در مکه]]
-* [[بیعت عقبه اول|'''بيعة العقبة الأولى''']]
+[[رده:مقاله‌های تکمیل‌شده]]
-* '''[[بیعت عقبه دوم|بيعة العقبة الثانية]]'''
-==الهوامش==
-{{پانویس}}
-== المصادر ==
-* '''الآثار الإسلامية في مكة المكرمة''': الحارثي، 1430ق.
-* '''آثار إسلامي مكة ومدينة'''، جعفريان رسول، طهران، مشعر، 1390ش.
-* '''إتحاف الوری بأخبار أم القری'''، عمر بن فهد (وفاة 885هـ)، تحقيق فهيم محمد شلتوت، مكة، جامعة أم القری، 1403هـ.
-* '''أخبار مكة في قديم الدهر وحديثه'''، الفاكهي، محمد بن إسحاق (وفاة 275هـ)، تحقيق عبد الملك بن عبد الله بن دهيش، بيروت، دار الخضر، 1414هـ.
-* '''أخبار مكة وما جاء فيها من الآثار'''، الأزرقي، محمد بن عبد الله (وفاة 250هـ)، تحقيق رشدي الصالح ملحس، بيروت، دار الأندلس، (د.ت).
-* '''أشهر المساجد في الإسلام'''، بکر سيد عبد المجيد، دار القبلة، 1404هـ.
-* '''إفادة الأنام بذکر أخبار بلد الله الحرام'''، الغازي المكي، عبد الله بن محمد (وفاة 1365هـ)، تحقيق عبد الملك بن عبد الله بن دهيش، مكة، مكتبة الأسدي، 1430هـ.
-*'''اقتضاء الصراط المستقيم لمخالفة أصحاب الجحيم'''، ابن تيميّة (وفاة 728هـ)، دار عالم الکتب، 1419هـ.
-* '''التاريخ القويم لمكة وبيت الله الكريم''': محمد طاهر الكردي، مكتبة النهضة الحديثة، 1412هـ.
-* '''تاريخ مكة المشرّفة والمسجد الحرام والمدينة الشريفة والقبر الشريف'''، ابن ضياء الحنفي، محمد بن أحمد (وفاة 854هـ)، تحقيق علاء إبراهيم الأزهري وآخرون، بيروت، دار الكتب العلمية، 1418هـ.
-*'''تاريخ وآثار إسلامي مكة ومدينة'''، قائدان أصغر، طهران، شعر، 1386ش.
-* '''التذکرة بالأخبار عن اتفاقات الأسفار'''، محمد ابن جبير، بيروت، المؤسسة العربية للدراسات والنشر، 2008م.
-*'''دراسة تاريخية لمساجد المشاعر المقدسة: مسجد الخيف -مسجد البيعة بمنی'''، ناصر عبد الله البركاتي؛ محمد نيسان سليمان مناع، دار المدني للطباعة والنشر والتوزيع، الطبعة الأولی، 1408هـ.
-*'''شفاء الغَرام بأخبار البلد الحرام'''، الفاسي، محمد بن أحمد بن علي (وفاة 832هـ)، بيروت، دار الكتب العلمية، 1422هـ.
-*'''الكافي''': ثقة الإسلام الكليني، تصحيح: علي أکبر الغفاري، طهران، دار الكتب الإسلامية.
-* '''المعجم الأثري لمنطقة مكة المكرمة'''، الحارثي، ناصر بن علي، الطائف، فهرسة مكتبة الملك فهد الوطنية، 1423هـ.
-{{پایان}}
-[[Category:مسجدهای مکه]]
-[[Category:مکان‌های تاریخی مکه]]