الفرق بين المراجعتين لصفحة: «مستخدم:A.Zaidan/الملعب 2»

من ويكي‌حج
مرئينص الويكي
سطر ٥٩: سطر ٥٩:
اشتُقّ اسم هذا الجبل من اسم شخص من قبيلة مَذْحِج<ref>الجبال و الامکنه، ص۲۷.</ref> أو إِياد<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=267 اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۲۶۷.]</ref>، والذي كان أول من بنى منزلاً على سفحه.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=265 اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۲۶۵، ۲۶۷؛] معجم البلدان، ج۱، ص۸۰؛ الجبال و الامکنه، ص۲۷.</ref> ويقول البعض، أن أبا قبيس بن شالح من قبيلة جرهم، هرب إلى هذا الجبل بسبب خلاف مع أقاربه وانقطع خبره، فاشتهر الجبل باسمه.<ref>الروض الانف، ج۳، ص۹۰.</ref> وقال البعض أيضاً أن كلمة أبي قبيس تصغير لـ"قبس النار"، حيث اقتبس آدم (ع) من هذا الجبل ناراً.<ref>شفاء الغرام، ج۱، ص۵۰.</ref> كما أُطلقت أسماء أخرى عليه من قبيل أبو قابوس وشيخ الجبال.<ref>شفاء الغرام، ج۱، ص۵۰.</ref>  
اشتُقّ اسم هذا الجبل من اسم شخص من قبيلة مَذْحِج<ref>الجبال و الامکنه، ص۲۷.</ref> أو إِياد<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=267 اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۲۶۷.]</ref>، والذي كان أول من بنى منزلاً على سفحه.<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC2.pdf&page=265 اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۲۶۵، ۲۶۷؛] معجم البلدان، ج۱، ص۸۰؛ الجبال و الامکنه، ص۲۷.</ref> ويقول البعض، أن أبا قبيس بن شالح من قبيلة جرهم، هرب إلى هذا الجبل بسبب خلاف مع أقاربه وانقطع خبره، فاشتهر الجبل باسمه.<ref>الروض الانف، ج۳، ص۹۰.</ref> وقال البعض أيضاً أن كلمة أبي قبيس تصغير لـ"قبس النار"، حيث اقتبس آدم (ع) من هذا الجبل ناراً.<ref>شفاء الغرام، ج۱، ص۵۰.</ref> كما أُطلقت أسماء أخرى عليه من قبيل أبو قابوس وشيخ الجبال.<ref>شفاء الغرام، ج۱، ص۵۰.</ref>  


==جایگاه تاریخی و مذهبی==
==المكانة التاريخية والدينية==
ابوقبیس کوهی مقدس و پیش و پس از [[اسلام]]، محترم بوده است و در روایات اسلامی به برخی از وقایع تاریخی مرتبط به پیامبران مرتبط شده است. همچنین آن را محل استجابت دعا دانسته‌اند.<ref>شفاء الغرام، ج۱، ص۵۲۴.</ref> برخی روایات ابوقبیس را نخستین<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC1.pdf&page=32 اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۳۲.]</ref> و برترین<ref>شفاء الغرام، ج۱، ص۵۲۵.</ref> کوه زمین خوانده‌اند.
أبو قبيس جبل مقدس، وكان محط احترام قبل الإسلام وبعده، كما يقترن ذكره في الروايات الإسلامية بالأنبياء ضمن بعض الوقائع التاريخية. ويعتبر أيضًا مكاناً لاستجابة الدعاء.<ref>شفاء الغرام، ج۱، ص۵۲۴.</ref> وقد وصفت بعض الروايات أبا قبيس بأنه أول<ref>[https://wikihaj.com/index.php?title=%D9%BE%D8%B1%D9%88%D9%86%D8%AF%D9%87%3A%D8%A7%D8%AE%D8%A8%D8%A7%D8%B1_%D9%85%DA%A9%D9%87_%D8%A7%D8%B2%D8%B1%D9%82%DB%8C_%D8%B1%D8%B4%D8%AF%DB%8C_%D8%B5%D8%A7%D9%84%D8%AD_%D8%AC1.pdf&page=32 اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۳۲.]</ref> وأفضل<ref>شفاء الغرام، ج۱، ص۵۲۵.</ref> جبل على وجه الأرض.


==== پیامبران پیشین ====
==== پیامبران پیشین ====

مراجعة ٠٦:٥٤، ١٩ أبريل ٢٠٢٤

https://wikihaj.com/view/%DA%A9%D9%88%D9%87_%D8%A7%D8%A8%D9%88%D9%82%D8%A8%DB%8C%D8%B3

جبل أبي قبيس
المعلومات الأولية
المکان الجبل المقدّس
الجهة الدينية
المرتبطة مع دین/مذهب الإسلام

التوجيه

تحميل الخريطة...

جبل أبو قُبَيس هو جبل مقدس لدى المسلمين، يقع شمال شرق المسجد الحرام في مدينة مكة المكرمة. وقد قاموا بنحته اليوم وتغيير شكله الأصلي والذي كان على شكل قبة. وقد روي أنه لما نزل الحجر الأسود من السماء تم ايداعه في هذا الجبل مدة من الزمن. كما أن إبراهيم (ع)، وعندما دعا إبراهيم الناس لأداء مناسك الحج صعد إلى قمة هذا الجبل. ومما بني على قمة هذا الجبل كان مسجد إبراهيم ومسجد شق القمر وکاروانسرای ملا محمد الخان اليزيدي(بحث).

التضاريس

يقع جبل أبي قبيس في الشمال الشرقي من المسجد الحرام مشرفاً عليه،[١] وتبدأ من هنا شعب أبي طالب. ويبلغ ارتفاعها 420 متراً عن سطح البحر ، و120 مترًا من سفح الجبل.[٢] وبحسب ناصر خسرو، فإن هذا الجبل كان يشبه شكل القبة؛[٣] وفي السنوات الأخيرة، تم تسوية جزء كبير من الجبل بالأرض، وتم بناء قصر حكومي وداراً للضيافة عليه.[٤]

المسمّيات

اشتُقّ اسم هذا الجبل من اسم شخص من قبيلة مَذْحِج[٥] أو إِياد[٦]، والذي كان أول من بنى منزلاً على سفحه.[٧] ويقول البعض، أن أبا قبيس بن شالح من قبيلة جرهم، هرب إلى هذا الجبل بسبب خلاف مع أقاربه وانقطع خبره، فاشتهر الجبل باسمه.[٨] وقال البعض أيضاً أن كلمة أبي قبيس تصغير لـ"قبس النار"، حيث اقتبس آدم (ع) من هذا الجبل ناراً.[٩] كما أُطلقت أسماء أخرى عليه من قبيل أبو قابوس وشيخ الجبال.[١٠]

المكانة التاريخية والدينية

أبو قبيس جبل مقدس، وكان محط احترام قبل الإسلام وبعده، كما يقترن ذكره في الروايات الإسلامية بالأنبياء ضمن بعض الوقائع التاريخية. ويعتبر أيضًا مكاناً لاستجابة الدعاء.[١١] وقد وصفت بعض الروايات أبا قبيس بأنه أول[١٢] وأفضل[١٣] جبل على وجه الأرض.

پیامبران پیشین

گفته‌اند که قبر آدم، شیث بن آدم و حوا همسر آدم در غار کنز این کوه واقع شده است.[١٤] آورده‌اند که چون حجرالاسود از بهشت فرود آمد، در این کوه به ودیعت گذاشته شد. سپس حضرت ابراهیم(ع) آن را در ساخت کعبه به کار برد.[١٥] در طوفان نوح نیز حجرالاسود در این کوه به امانت نهاده شد از این رو در دوران جاهلیت این کوه را «امین» می‌خواندند.[١٦]

گفته‌اند که ابوقبیس یکی از شش کوهی است که سنگ‌های کعبه از آن فراهم شده است.[١٧]ابراهیم(ع) بر این کوه می‌ایستاد و مردم را به انجام مناسک حج فرامی‌خواند.[١٨]

پیامبر اسلام

بر پایه گزارشی، در یکی از سال‌های پیش از هجرت، پیامبر(ص) با معجزه خویش ماه را دو نیم کرد؛ نیمی از آن بر کوه قعیقعان و نیم دیگر بر فراز کوه ابوقبیس بود.[١٩]

اِشراف این کوه بر مسجدالحرام موجب می‌شد تا گاه برای آگاه‌کردن مکیان از فراز این کوه به آنان خطاب کنند. از فریاد دادخواهی مردی زبیدی که به حلف الفضول انجامید[٢٠] و نیز دعوت عمومی پیامبر(ص) از قریش برای پذیرش اسلام، بر فراز همین کوه خبر داده‌اند.[٢١]

بناهای روی کوه

مسجد ابراهیم

قالب:اصلی در سده‌های نخستین اسلامی، بر فراز این کوه، مسجد ابراهیم[٢٢] را ساختند که بعدها به مسجد بلال شهرت یافت.[٢٣] این مسجد یا منسوب به ابراهیم خلیل(ع) بوده یا ابراهیم قبیسی[٢٤] یا تاجری هندی که در سال ۱۲۷۵ق آن را بنا نهاده است.[٢٥]

بناهای دیگر

از دیگر بناهای بر فراز این کوه، می‌توان به مسجد شق ‌القمر، کاروانسرای ملا محمد یزدی[٢٦] و مأذنه‌ای اشاره کرد که به دست عبدالله بن مالک خزاعی در زمان هارون عباسی ساخته شد.[٢٧]

پانویس

  1. ↑ معجم البلدان، ج۱، ص۸۰؛ مراصد الاطلاع، ج۳، ص۱۰۶۶.
  2. ↑ تاریخ و آثار اسلامی مکه، ص۹۵.
  3. ↑ سفرنامه ناصر خسرو، ص۱۱۹.
  4. ↑ سرزمین یادها و نشانه‌ها، ص۸۹.
  5. ↑ الجبال و الامکنه، ص۲۷.
  6. ↑ اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۲۶۷.
  7. ↑ اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۲۶۵، ۲۶۷؛ معجم البلدان، ج۱، ص۸۰؛ الجبال و الامکنه، ص۲۷.
  8. ↑ الروض الانف، ج۳، ص۹۰.
  9. ↑ شفاء الغرام، ج۱، ص۵۰.
  10. ↑ شفاء الغرام، ج۱، ص۵۰.
  11. ↑ شفاء الغرام، ج۱، ص۵۲۴.
  12. ↑ اخبار مکه، ازرقی، ج۱، ص۳۲.
  13. ↑ شفاء الغرام، ج۱، ص۵۲۵.
  14. ↑ شفاء الغرام، ج۱، ص۵۱۹-۵۲۰.
  15. ↑ تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۶-۲۷.
  16. ↑ اخبارمکه، ازرقی، ج۲، ص۲۶۶؛ معجم البلدان، ج۱، ص۸۰.
  17. ↑ شفاء الغرام، ج۱، ص۱۷۹.
  18. ↑ السیر و المغازی، ج۲، ص۷۲؛ اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۲۰۳؛ بحار الانوار، ج۱۲، ص۹۱.
  19. ↑ السیرة النبویه، ج۲، ص۱۱۶-۱۱۷.
  20. ↑ المنمق، ص۵۲؛ التنبیه و الاشراف، ص۱۷۹؛ البدایة و النهایه، ج۲، ص۲۹۱.
  21. ↑ امتاع الاسماع، ج۳، ص۲۱۹؛ سبل الهدی، ج۲، ص۳۴۳.
  22. ↑ اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۲۰۲.
  23. ↑ قاموس الحرمین، ص۲۰۵.
  24. ↑ اخبار مکه، ازرقی، ج۲، ص۲۰۲.
  25. ↑ تحصیل المرام، ج۱، ص۵۰۲-۵۰۳.
  26. ↑ موسوعة مکة المکرمه، ج۱، ص۵۵۱.
  27. ↑ اخبار مکه، فاکهی، ج۳، ص۸۷؛ موسوعة مکة المکرمه، ج۱، ص۵۵۱.

منابع

قالب:منابع

noframeمنبع اصلی مقاله: دانشنامه حج و حرمین شریفین مدخل ابوقبیس، کوه.
  • اخبار مکه: الازرقی (درگذشت ۲۴۸ق)، به کوشش رشدی الصالح، مکه، مکتبة الثقافه، ۱۴۱۵ق
  • اخبار مکه: الفاکهی (درگذشت ۲۷۹ق)، به کوشش عبدالملک، بیروت، دار خضر، ۱۴۱۴ق
  • امتاع الاسماع: المقریزی (درگذشت ۸۴۵ق)، به کوشش محمد عبدالحمید، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۲۰ق
  • بحار الانوار: المجلسی (درگذشت ۱۱۱۰ق)، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق
  • البدایة و النهایه: ابن کثیر (درگذشت ۷۷۴ق)، بیروت، مکتبة المعارف
  • تاریخ الیعقوبی: احمد بن یعقوب (درگذشت ۲۹۲ق)، بیروت، دار صادر، ۱۴۱۵ق
  • تاریخ و آثار اسلامی مکه مکرمه و مدینه منوره: اصغر قائدان، تهران، مشعر، ۱۳۸۶ش
  • تحصیل المرام: محمد بن احمد (درگذشت ۱۳۲۱ق)، به کوشش عبدالملک دهیش، مکه، ۱۴۲۴ق
  • التنبیه و الاشراف: المسعودی (درگذشت ۳۴۵ق)، بیروت، دار صعب
  • الجبال و الامکنة و المیاه: زمخشری (درگذشت ۵۳۸ق)، به کوشش احمد عبدالتواب، قاهره، دار الفضیله، ۱۳۱۹ق
  • الروض الانف: السهیلی (درگذشت ۵۸۱ق)، به کوشش عبدالرحمن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ۱۴۱۲ق
  • سبل الهدی: محمد بن یوسف الصالحی (درگذشت ۹۴۲ق)، به کوشش عادل احمد و علی محمد، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۴ق
  • سرزمین یادها و نشانه‌ها: محمد فرقانی، تهران، مشعر، ۱۳۸۱ش
  • سفرنامه ناصر خسرو: ناصر خسرو (درگذشت ۴۸۱ق)، تهران، زوار، ۱۳۸۱ش
  • السیر و المغازی: ابن اسحاق (درگذشت ۱۵۱ق)، به کوشش محمد حمید الله، معهد الدراسات و الابحاث
  • السیرة النبویه: ابن هشام (درگذشت ۸-۲۱۳ق)، به کوشش السقاء و دیگران، بیروت، المکتبة العلمیه
  • شفاء الغرام: محمد الفأسی (درگذشت ۸۳۲ق)، به کوشش مصطفی محمد، مکه، النهضة الحدیثه، ۱۹۹۹م
  • قاموس الحرمین: محمد رضا النعیمی، قم، مشعر، ۱۴۱۸ق
  • مراصد الاطلاع: صفی الدین عبدالمؤمن بغدادی (درگذشت ۷۳۹ق)، بیروت، دار الجیل، ۱۴۱۲ق
  • معجم البلدان: یاقوت الحموی (درگذشت ۶۲۶ق)، بیروت، دار صادر، ۱۹۹۵م
  • المنمق: ابن حبیب (درگذشت ۲۴۵ق)، به کوشش احمد فاروق، بیروت، عالم الکتاب، ۱۴۰۵ق
  • موسوعة مکة المکرمة و المدینة المنوره: احمد زکی یمانی، مؤسسة الفرقان، ۱۴۲۹ق.
مجلوبة من «https://ar.wikihaj.com/index.php?title=مستخدم:A.Zaidan/الملعب_2&oldid=6530»