الفرق بين المراجعتين لصفحة: «مستخدم:Ay.Zaidan/الملعب السادس»

سطر ٦٠: سطر ٦٠:
تم تمديد أنابيب لمياه زمزم  إلى الصنابير حول باحة المسجد الحرام وذلك لتحقيق أكبر فائدة لزوّار الكعبة.
تم تمديد أنابيب لمياه زمزم  إلى الصنابير حول باحة المسجد الحرام وذلك لتحقيق أكبر فائدة لزوّار الكعبة.


وقد ورد في كتب الرحلات على مر القرون الحديث حول زمزم كبعدها عن الكعبة وعن الحجر الأسود، وحجم فتحة البئر، ونصب مظلة للمؤذنين بالقرب منها.
وقد ورد في كتب الرحلات على مر القرون الحديث حول زمزم كبعدها عن الكعبة وعن الحجر الأسود، وحجم فتحة البئر، ونصب مظلة للمؤذنين بالقرب منها.


==زمزم في اللغة==
==زمزم في اللغة==
سطر ١٣٨: سطر ١٣٨:
گزارشات گوناگونی از پیشینه تاریخی و بازسازی‌ها و تعمیرات صورت گرفته بر روی چاه زمزم در ادوار مختلف تاریخی وجود دارد و سفرنامه‌نویسان به توصیف ویژگی‌های آن پرداخته‌اند.
گزارشات گوناگونی از پیشینه تاریخی و بازسازی‌ها و تعمیرات صورت گرفته بر روی چاه زمزم در ادوار مختلف تاریخی وجود دارد و سفرنامه‌نویسان به توصیف ویژگی‌های آن پرداخته‌اند.


===ساخت و سازها===
===البناء===
نخستین کسی که زمین و دیواره‌های زمزم را با سنگ مرمر پوشاند، [[ابوجعفر منصور عباسی|منصور عباسی]] (حکومت: 136-158ق) بود. وی این کار را در دوران خلافت خویش آغاز و سپس [[مهدی عباسی]] (حکومت: 158-169ق) آن را به پایان برد. پس از آن تا دوران حکومت [[معتصم عباسی|معتصم]] (حکومت: 218-227ق) در سال 220ق، چاه در فضای باز بوده و فقط گنبد کوچکی بر دهانه آن قرار داشت. [[عمر بن فرج رخجیٖ|عمر بن فرج رُخجی]] که از نویسندگان و دبیران دربار معتصم بوده، آن را تغییر داد و برای تمام زمزم، سقفی از چوب ساج فراهم کرد و از آن زنجیرهایی آویزان کرده، چراغ‌هایی به آنها آویخته بودند که شبها در [[ایام الحج|موسم حج]] آنها را روشن می‌کردند.<ref>الأزرقي، أخبار مكة، ج2، ص61.</ref>
كان المنصور العباسي (حكم: 136-158هـ) أول من كسا أرض زمزم وجدرانها بالأحجار، وشرع بهذا العمل في عهد خلافته ثم أتمّه المهدي العباسي (حكم: 158-169هـ)، وبعد ذلك وحتى عهد المعتصم (حكم: 218-227هـ) سنة 220هـ، كانت البئر مكشوفةً ولم توضع على فوهتها إلا قبّة صغيرة. وقام عمر بن فرج الرُّخَّجي الذي كان أحد كتاب وأمناء بلاط المعتصم بتغييرها وسقف زمزم كلها بخشب الساج، وجعل منه سلاسل، وعلقت عليها الأنوار، التي تُضاء ليلاً خلال موسم الحج.<ref>الأزرقي، أخبار مكة، ج2، ص61.</ref>


در سال 1020ق به دستور سلطان احمد خان پنجره‌ای آهنی با فاصله یک متری از سطح آب، قرار دادند، زیرا برخی دیوانگان! به تصور فدا نمودن، خود را بدرون زمزم می‌انداختند و می‌مردند، این پنجره تا سال 1318ق بوده است. بر روی پنجره شمالی از ناحیه در زمزم به سال 1201ق به دستور سلطان عبدالحمیدخان نوشته شده بود: «ماء زمزم شفاء من کل داء» و «آیة ما بیننا و بین المنافقین انهم لایتضلعون من ماء زمزم».<ref>حج در انديشة إسلامي، ص184-185.</ref>[[پرونده:چاه زمزم (تاریخی)2.jpeg|بندانگشتی|ورودی چاه زمزم که در سال 1383ق. ساخته شد و تا توسعه بعدی [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] در سال 1424ق باقی ماند.<ref name=":0">«[https://gph.gov.sa/index.php/ar/about-the-two-holy-mosques-ar/grand-mosque-ar/2020-05-28-11-13-30 بئر زمزم]»، تطوير وتشغيل الإدارة العامة لتقنية المعلومات بالرئاسة العامة لشؤون المسجد الحرام والمسجد النبوي.</ref>|جایگزین=]]در دوران [[آل سعود|سعودی]] در سال 1383ق ساختمانی که روی چاه زمزم بود خراب شد. بنای جدیدی در زیر زمین ساخته شد و ورودی به زیرزمین ایجاد شد که حاجیان از آب چاه استفاده می‌کردند. در سال 1424ق، ورودی را پر ساخته و در اطراف صحن مسجدالحرام به‌وسیله لوله‌کشی، آب را به شیرها هدایت کرده‌اند تا زائران از آن‌ها بنوشند و دایره [[مطاف]] وسیعتر شود.<ref name=":0" />
نخستین کسی که زمین و دیواره‌های زمزم را با سنگ مرمر پوشاند، [[ابوجعفر منصور عباسی|منصور عباسی]] (حکومت: 136-158ق) بود. وی این کار را در دوران خلافت خویش آغاز و سپس [[مهدی عباسی]] (حکومت: 158-169ق) آن را به پایان برد.


به نوشته منابع عربستانی، آب زمزم از طریق خطوط انتقال آب به طول چهار کیلومتر پمپاژ شده و در مخزن پنج هزار مکعبی ذخیره می‌شود. پس از آن آب، تصفیه و استریل شده و بطری‌های آب زمزم پنج لیتری، تولید می‌شود. همچنین به آبخوری‌های زمزم در مسجدالحرام پمپاژ می‌شود. آب زمزم برای مصرف زائران در مسجدالنبی، به مدینه نیز منتقل می‌شود.<ref>«[https://akhbarna.net/article/151543 رحلة ماء زمزم من البئر إلی أن يروی ظمأ المعتمرين]»، وكالة أخبارنا.</ref>
پس از آن تا دوران حکومت [[معتصم عباسی|معتصم]] (حکومت: 218-227ق) در سال 220ق، چاه در فضای باز بوده و فقط گنبد کوچکی بر دهانه آن قرار داشت. [[عمر بن فرج رخجیٖ|عمر بن فرج رُخجی]] که از نویسندگان و دبیران دربار معتصم بوده، آن را تغییر داد و برای تمام زمزم، سقفی از چوب ساج فراهم کرد و از آن زنجیرهایی آویزان کرده، چراغ‌هایی به آنها آویخته بودند که شبها در [[ایام الحج|موسم حج]] آنها را روشن می‌کردند.


===زمزم در سفرنامه‌ها===
في عام 1020هـ وبأمر من السلطان أحمد خان تم وضع نافذة حديدية على ارتفاع متر واحد من منسوب الماء بسبب بعض المجانين! وهم يفكرون في الأضحية، فيرمون بأنفسهم في زمزم ويموتون، وكانت هذه النافذة موجودة حتى عام 1318هـ. على النافذة الشمالية لمنطقة زمزم عام 1201هـ بأمر السلطان عبد الحميد خان، كُتب: "ماء زمزم شفاء من كل داء" و "آیة ما بیننا وبین المنافقین أنهم لایتضلعون من ماء زمزم".
درباره زمزم در سفرنامه‌های سده‌های مختلف، به مطالبی مانند فاصله آن با کعبه، اندازه دهانه چاه، فاصله‌اش تا حجرالاسود،<ref>ره آورد سفر (گزیده سفرنامة ناصر خسرو)، ص122؛ محمد بن أحمد بن جبير، رحلة ابن جُبَير، ص126؛ ابن‌ بطوطة، رحلة ابن بطوطة، ج1، ص189.</ref> جایگاهی برای وضو گرفتن حاجیان،<ref>ابن‌بطوطه، رحلة ابن بطوطة، ج1، ص189.</ref> حوض‌های اطراف زمزم و درست کردن سایه‌بانی نزدیک چاه زمزم برای مؤذنان، اشاره شده است.<ref>راجع: حج در أنديشه إسلامی، ص180-185.</ref>
 
در سال 1020ق به دستور سلطان احمد خان پنجره‌ای آهنی با فاصله یک متری از سطح آب، قرار دادند، زیرا برخی دیوانگان! به تصور فدا نمودن، خود را بدرون زمزم می‌انداختند و می‌مردند، این پنجره تا سال 1318ق بوده است. بر روی پنجره شمالی از ناحیه در زمزم به سال 1201ق به دستور سلطان عبدالحمیدخان نوشته شده بود: «ماء زمزم شفاء من کل داء» و «آیة ما بیننا و بین المنافقین انهم لایتضلعون من ماء زمزم».<ref>حج در انديشة إسلامي، ص184-185.</ref>[[پرونده:چاه زمزم (تاریخی)2.jpeg|بندانگشتی|ورودی چاه زمزم که در سال 1383ق. ساخته شد و تا توسعه بعدی [[مسجد الحرام|مسجدالحرام]] در سال 1424ق باقی ماند.<ref name=":0">«[https://gph.gov.sa/index.php/ar/about-the-two-holy-mosques-ar/grand-mosque-ar/2020-05-28-11-13-30 بئر زمزم]»، تطوير وتشغيل الإدارة العامة لتقنية المعلومات بالرئاسة العامة لشؤون المسجد الحرام والمسجد النبوي.</ref>|جایگزین=]]در دوران [[آل سعود|سعودی]] در سال 1383ق ساختمانی که روی چاه زمزم بود خراب شد. بنای جدیدی در زیر زمین ساخته شد و ورودی به زیرزمین ایجاد شد که حاجیان از آب چاه استفاده می‌کردند. در سال 1424ق، ورودی را پر ساخته و در اطراف صحن مسجدالحرام به‌وسیله لوله‌کشی، آب را به شیرها هدایت کرده‌اند تا زائران از آن‌ها بنوشند و دایره [[مطاف]] وسیعتر شود.
 
وفي العهد السعودي عام 1383هـ، هُدم البناء الذي كان على بئر زمزم، وتم بناء مبنى جديد تحت الأرض وتم إنشاء مدخل إلى الطابق السفلي حيث يستخدم الحجاج مياه البئر. وفي عام 1424هـ امتلأ المدخل، وتم ضخ المياه حول صحن المسجد الحرام إلى الصنابير ليشرب منها الحجاج، واتسعت دائرة المطاف.<ref name=":0" />
 
به نوشته منابع عربستانی، آب زمزم از طریق خطوط انتقال آب به طول چهار کیلومتر پمپاژ شده و در مخزن پنج هزار مکعبی ذخیره می‌شود. پس از آن آب، تصفیه و استریل شده و بطری‌های آب زمزم پنج لیتری، تولید می‌شود. همچنین به آبخوری‌های زمزم در مسجدالحرام پمپاژ می‌شود. آب زمزم برای مصرف زائران در مسجدالنبی، به مدینه نیز منتقل می‌شود.
 
وبحسب مصادر سعودية، يتم ضخ مياه زمزم عبر أربعة كيلومترات من خطوط نقل المياه وتخزينها في خزان سعة 5000 متر مكعب. وبعد ذلك يتم تنقية المياه وتعقيمها، ويتم إنتاج عبوات ماء زمزم سعة خمسة لترات. كما يتم ضخها إلى مناهل شرب زمزم في المسجد الحرام، كما يتم نقل ماء زمزم إلى المدينة المنورة لاستهلاك زوار المسجد النبوي.<ref>«[https://akhbarna.net/article/151543 رحلة ماء زمزم من البئر إلی أن يروی ظمأ المعتمرين]»، وكالة أخبارنا.</ref>
 
===زمزم في كتب الرّحّالة===
ذُكر الكثير من الأمور عن بئر زمزم في كتب الرحلات على مرّ القرون،كبعدها عن الكعبة، وحجم فوّهتها، وبعدها عن الحجر الأسود،<ref>ره آورد سفر (گزیده سفرنامة ناصر خسرو)، ص122؛ محمد بن أحمد بن جبير، رحلة ابن جُبَير، ص126؛ ابن‌ بطوطة، رحلة ابن بطوطة، ج1، ص189.</ref> والبِرك حولها، ومكان وضوء الحجّاج،<ref>ابن‌بطوطه، رحلة ابن بطوطة، ج1، ص189.</ref> وعن نصب مظلة للمؤذنين بالقرب منها .<ref>راجع: حج در أنديشه إسلامی، ص180-185.</ref>
 
درباره زمزم در سفرنامه‌های سده‌های مختلف، به مطالبی مانند فاصله آن با کعبه، اندازه دهانه چاه، فاصله‌اش تا حجرالاسود، جایگاهی برای وضو گرفتن حاجیان، حوض‌های اطراف زمزم و درست کردن سایه‌بانی نزدیک چاه زمزم برای مؤذنان، اشاره شده است.


== نگارخانه ==
== نگارخانه ==