الفرق بين المراجعتين لصفحة: «مستخدم:Ay.Zaidan/الملعب الثاني»
(←الموقع) |
|||
| سطر ٦٨: | سطر ٦٨: | ||
== المصطلح == | == المصطلح == | ||
الميزاب في المعجم هو مصبّ الماء، ويرى البعض أن ميزاب من أصل فارسي (مرزآب).<ref>''تاج العروس، ج1، ص302.''</ref> ويعرف هذا الميزاب بميزاب الذهب<ref>راهنماي حرمين شريفين، ج1، ص178.</ref> وميزاب الرحمة.<ref>الرحلة الحجازية، ص105، موسوعة العتبات المقدسة، ج2، ص236.</ref> | |||
== تاريخ البناء == | == تاريخ البناء == | ||
مراجعة ١١:٤٦، ٢٨ يوليو ٢٠٢٤
https://wikihaj.com/view/%D9%86%D8%A7%D9%88%D8%AF%D8%A7%D9%86_%DA%A9%D8%B9%D8%A8%D9%87
 | |
| المعلومات الأولية | |
|---|---|
| الأسامي الأخری | ميزاب الذهب، ميزاب الرحمة |
| المکان | الجهة الشمالية للكعبة، من جهة حجر إسماعيل. |
| الإستعمال | توجيه المياه من سطح الكعبة إلى الأسفل |
| تأریخ البناية | |
| المؤسس | قريش |
| الإعمار | في الأعوام (64، 539، 781، 959، 962، 1021 ،1273) للهجرة. |
ميزاب الكعبة هو مجرى لتصريف مياه الأمطار من سطح الكعبة ويقع في الجدار الشمالي لها، من جهة حجر إسماعيل، وهو أول ما بنته قريش من بناء الكعبة، وقد أعيد بناؤه في فترات حكم متعددة.
وقد ورد ميزاب الكعبة ضمن أحاديث المعصومين أيضاً كمكان مبارك ومحل عبادة للأنبياء وأهل البيت.
وقد نُظمت الأشعار والقصائد في الشعر العربي والفارسي حول هذا الميزاب.
الموقع
يقع ميزاب الكعبة في جهتها الشرقية، والذي يُصرّف مياه الأمطار من سطح الكعبة إلى حجر إسماعيل.
وهو مثبت على سطح الكعبة من جهة حجر إسماعيل (من الجهة الشمالية) حيث يصبُّ ماء المطر على الحجر.[١]
المصطلح
الميزاب في المعجم هو مصبّ الماء، ويرى البعض أن ميزاب من أصل فارسي (مرزآب).[٢] ويعرف هذا الميزاب بميزاب الذهب[٣] وميزاب الرحمة.[٤]
تاريخ البناء
قالب:بیشتر ناودان کعبه در طول تاریخ بارها تعویض شده است. کعبه‌ای که حضرت ابراهیم (ع) ساخت، سقف نداشت[٥]؛ بنابراین به ناودان نیازی نداشت. بعداً قصی بن کلاب برای کعبه، سقفی از چوب ساخت ولی ناودانی برای سقف در نظر نگرفت. قریش که نخستین سقف محکم را برای کعبه ساختند محلی نیز برای ریزش آب باران ساختند که آب‌ها را به حجر اسماعیل می‌ریخت.[٦]قالب:کعبه عمودی
به گزارش محمد طاهر کردی در تاریخ القویم[٧] تاریخ بازسازی‌های ناودان کعبه به شرح زیر است:
- ابن زبیر در سال ۶۴ق که کعبه را دوباره ساخت، برای آن ناودانی گذاشت.
- حجاج بن یوسف ناودانی از مس برای سقف کعبه ساخت.
- ولید بن عبدالملک صفحه‌ای از طلا روی این ناودان کشید.
- بازسازی میزاب در سال ۵۳۹ به دست رامشت، که سازنده رباط رامشت در مکه است.
- تعویض ناودان به فرمان خلیفه مقتفی بالله در سال ۵۴۱
- بنابر گزارشی، رمیثه یکی از شرفای مکه در فاصله سال‌های ۷۰۱ تا ۷۴۶ سال‌هایی بر مکه حاکم بود، نیز ناودانی برای کعبه ساخت.
- ناصر لدین الله نیز در سال ۷۸۱ ناودانی برای کعبه ساخت که گفته شده با چوب و تزیین شده با نقره بوده است.
- در سال ۹۵۹ق سلطان سلیمان قانونی، ناودانی از نقره بر کعبه نصب کرد.
- در سال ۹۶۲ ناودانی از طلا جایگزین آن شد
- در سال ۱۰۲۱ق سلطان احمد آن را با زر و لاجورد رنگین نمود.
- در سال ۱۲۷۳ق سلطان عبدالمجید ناودانی از طلای خالص ساخت. این ناودان که حدود ۵۰ رطل طلا در آن به کار رفته است تا زمان حیات محمد طاهر کردی بر کعبه قرار داشته است.[٨]
في الروايات
در روایات، زیر ناودان کعبه به عنوان محل ایستادن و اذن جبرئیل برای رسیدن به خدمت پیامبر اکرم و نیز محل عبادات اهل بیت[٩] اشاره شده است.[١٠] همچنین سفارش‌هایی درباره خواندن دعا و نماز زیر ناودان کعبه آمده است.[١١]
شفاء المرضى
در برخی روایات آبی که از ناودان می‌ریزد شفابخش توصیف شده است.[١٢]
في الشعر
ناودان کعبه از مفاهیمی است که در ادبیات فارسی، شاعران در مورد آن اشعاری سروده‌اند مثل محیی لاری[١٣] و خاقانی.[١٤]
مواضيع ذات صلة
پانویس
- ↑ أخبار مكة، ج1، ص291
- ↑ تاج العروس، ج1، ص302.
- ↑ راهنماي حرمين شريفين، ج1، ص178.
- ↑ الرحلة الحجازية، ص105، موسوعة العتبات المقدسة، ج2، ص236.
- ↑ وسائل الشیعة، ج۱۳، ص۲۱۱ و ۲۱۴.
- ↑ اخبار مکه، ج1، ص۱۶۴.
- ↑ تاریخ القویم، ج۴ ص ۱۶۷–۱۶۹
- ↑ تاریخ القویم، مجلد ۴، ص ۱۷۱
- ↑ مستدرک الوسائل، ج 9، ص 427.
- ↑ الکافی، ج 4، ص 557.
- ↑ مستدرک الوسائل، ج 3، ص 422؛ بحار الانوار، ج 99، ص 230.
- ↑ الکافی، ج 6، ص 387؛ بحار الانوار، ج 47، ص 122.
- ↑ محیی لاری، فتوح الحرمین، ص۴۵-۴۶.
- ↑ خاقانی، دیوان، ص۵۱۶.
منابع
- اخبار مکة و ما جاء فیها من الآثار، ابوالولید محمد بن عبدالله بن احمد (ازرقی)، بیروت، دارالاندلس، ۱۴۱۶ ه. ق.
- التاریخ القویم لمکة و بیت الله الکریم، محمد طاهر کردی، مکه، مکتبة النهضة الحدیثة، ١۴١٢ ق.
- الرحلة الحجازیة، محمد لبیب البتنونی، قاهره، مطبعة الجمالیة، ۱۳۲۹ق.
- الکافی، ابوجعفر محمد بن یعقوب کلینی، چهارم، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۴۰۷ه. ق.
- بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، محمد باقر مجلسی، بیروت، دارإحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
- تاج العروس من جواهر القاموس، سید محمد مرتضی واسطی زبیدی، محقق و مصحح: علی شیری، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ اول، ۱۴۱۴ق.
- حج در آئینه شعر فارسی، محمد شجاعی، تهران، مشعر، چاپ دوم، 1388ش.
- دیوان خاقانی (جلد اول): چامه‌ها و ترکیب‌بندها، بدیل بن علی خاقانی به تصحیح: میرجلال الدین کزازی، تهران، نشر مرکز، ۱۳۷۵ش.
- راهنمای حرمین شریفین، ابراهیم غفاری، راهنمای حرمین شریفین، بی‌جا، اسوه، ۱۳۷۰ش.
- فتوح الحرمین، محیی‌الدین لاری، به تصحیح: علی محدث، تهران، انتشارات اطلاعات، ۱۳۶۶ش.
- مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، میرزا حسین نوری، قم، مؤسسه آل‌البیت لاحیاء التراث، ۱۴۰۸ق.
- موسوعة العتبات المقدسة، جعفر خلیلی، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، 1407ق/ 1987م.
- وسائل الشیعة، محمد بن حسن حر عاملی، قم، مؤسسة آل البیت (علیهم السلام) لإحیاء التراث، ۱۴۱۶ق.