الفرق بين المراجعتين لصفحة: «مستخدم:A.Zaidan/الملعب 3»
سطر ٨٢: | سطر ٨٢: | ||
اين مسجد، در دوران [[آل سعود]] یک بار به سال 1375ق./ 1955م. بازسازى و برای آن، گلدستهای ساخته شد. مسجد بار دیگر در سال 1408ق/1988م. بازسازی شد و گسترش یافتو امکاناتی از جمله حمام، سرویس بهداشتی، پارکینگ، بازار و رستوران در اطراف آن ساخته شد. مساحت کلی مسجد به همراه محوطه اطراف آن به 290000 متر مربع میرسد که ساختمان مسجد و ساختمانهای وابسته به آن 226000 متر مربع از آن را شامل میشود. | اين مسجد، در دوران [[آل سعود]] یک بار به سال 1375ق./ 1955م. بازسازى و برای آن، گلدستهای ساخته شد. مسجد بار دیگر در سال 1408ق/1988م. بازسازی شد و گسترش یافتو امکاناتی از جمله حمام، سرویس بهداشتی، پارکینگ، بازار و رستوران در اطراف آن ساخته شد. مساحت کلی مسجد به همراه محوطه اطراف آن به 290000 متر مربع میرسد که ساختمان مسجد و ساختمانهای وابسته به آن 226000 متر مربع از آن را شامل میشود. | ||
== | == ميقات الحج== | ||
{{همچنین ببینید|میقات}} | {{همچنین ببینید|میقات}} | ||
=== | مسجد الشجرة هو أحد [[مواقيت الحج]].<ref>الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۳۱۹.</ref> ووفقاً لبعض المؤرخين، فإنّ [[النبي محمد (ص)|نبي الإسلام (ص)]] كان [[الإحرام|يحرم]] من هذا المكان إذا قصد [[مكة]] لأداء [[الحج|فريضة الحج]].<ref name=":1">آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۷۵.</ref> ويعتبر الفقهاء مسجد الشجرة أحد مواقيت الحج الخمسة، ويعتقدون أنه ميقات أهل [[المدينة المنورة]] وكل من يقصد مكة عن طريق هذه المدينة.<ref name=":2">مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۷۱۲.</ref> | ||
=== وجوب إحرام أهل المدينة من مسجد الشجرة === | |||
بنابر نظر مشهور فقيهان شيعه، ساکنان مدینه باید در مسجد شجره [[احرام|مُحرم]] شوند و جایز نیست بدون احرام از میقات مسجد شجره حرکت کنند و به میقاتی دیگر مانند [[جحفه|حُجفه]] بروند و در آنجا محرم شوند؛<ref>«[http://miqat.hajj.ir/article_43464.html احرام از جحفه وظیفه چه کسی است]، ص 64-65.»</ref> تنها براى معذوران (ناتوان یا بیمار)، محرم شدن از جحفه، جايز است.<ref>«[http://miqat.hajj.ir/article_43464.html احرام از جحفه وظیفه چه کسی است]، ص 75.»</ref> همچنین گفته شده که این حکم افرادی است که از مدینه به ذوالحلیفه بروند و بدون احرام از آنجا عبور کنند و به جحفه برسند؛ اما اگر از ذوالحلیفه عبور نکنند و از راه دیگری خارج شوند و به میقاتِ دیگرى بروند،{{یادداشت|مثلا از مدینه با هواپیما به جده و از آنجا به جحفه برود یا از مدینه به ذی الحلیفه رفته و قبل از عبور از آنجا بار دیگر به مدینه برگشته و از میقاتی دیگر به مکه رود.}} اشکالی ندارد؛ زیرا عبور از میقات، عرفاً بر آن صدق نمیکند.<ref>«[http://miqat.hajj.ir/article_43464.html احرام از جحفه وظیفه چه کسی است]، ص65.»</ref> | بنابر نظر مشهور فقيهان شيعه، ساکنان مدینه باید در مسجد شجره [[احرام|مُحرم]] شوند و جایز نیست بدون احرام از میقات مسجد شجره حرکت کنند و به میقاتی دیگر مانند [[جحفه|حُجفه]] بروند و در آنجا محرم شوند؛<ref>«[http://miqat.hajj.ir/article_43464.html احرام از جحفه وظیفه چه کسی است]، ص 64-65.»</ref> تنها براى معذوران (ناتوان یا بیمار)، محرم شدن از جحفه، جايز است.<ref>«[http://miqat.hajj.ir/article_43464.html احرام از جحفه وظیفه چه کسی است]، ص 75.»</ref> همچنین گفته شده که این حکم افرادی است که از مدینه به ذوالحلیفه بروند و بدون احرام از آنجا عبور کنند و به جحفه برسند؛ اما اگر از ذوالحلیفه عبور نکنند و از راه دیگری خارج شوند و به میقاتِ دیگرى بروند،{{یادداشت|مثلا از مدینه با هواپیما به جده و از آنجا به جحفه برود یا از مدینه به ذی الحلیفه رفته و قبل از عبور از آنجا بار دیگر به مدینه برگشته و از میقاتی دیگر به مکه رود.}} اشکالی ندارد؛ زیرا عبور از میقات، عرفاً بر آن صدق نمیکند.<ref>«[http://miqat.hajj.ir/article_43464.html احرام از جحفه وظیفه چه کسی است]، ص65.»</ref> | ||
===محل دقیق میقات=== | ===محل دقیق میقات=== |
مراجعة ١٨:٠٧، ٢٢ أبريل ٢٠٢٤
المعلومات الأولية | |
---|---|
المکان | ذو الحليفة بالقرب من مكة |
الإستعمال | مسجد، ميقات الإحرام |
الجهة الدينية | |
المرتبطة مع دین/مذهب | الإسلام |
|
مسجد الشجرة في المدينة المنورة هو أحد المواقيت الخمسة، وهو ميقات أهل المدينة والقادمين من المدينة إلى مكة. ويقال بأن نبي الإسلام (ص)كان يحرم منه عندما كان يعزم إلى مكة لأداء فريضة الحج. كما يطلق عليه أسماء أخرى من قبيل ذو الحُلَيفة ومسجد الميقات وأبيار علي.
وبحسب المؤرخين فإن مسجد الشجرة بني في عهد خلافة عمر بن الخطاب وتم تجديده عدة مرات حتى الآن.
يقع مسجد الشجرة اليوم على بعد ثلاثة كيلومترات من المدينة المنورة، بالقرب من طريق (مكة_المدينة) السريع.
الموقع الجغرافي
مسجد الشجرة هو أحد المساجد التاريخية في المدينة المنورة،[١] ويقع على بعد حوالي ثمانية كيلومترات جنوب هذه المدينة.[٢] وكان الرسول (ص) يحرم من هذا المسجد لأداء مناسك الحج أو العمرة.[١] وفي هذا المكان أخذ الإمام علي (ع) آيات البراءة من الخليفة الأول أبي بكر وأبلغها إلى المشركين في مكة.[٣]
ووفقاً للروايات، فإن هناك مسجداً آخر في مكة المكرمة يحمل نفس الاسم، ويعد من أقدم المساجد في تلك المدينة.[٤]
التسميات
سمي هذا المسجد مسجد الشجرة نسبة لشجرة كان يجلس النبي (ص) في ظلها.[٥] وبُني المسجد في منطقة تسمى ذو الحُلَيفة، وآبار أو أبيار علي، وهي منسوبة إلى علي بن أبي طالب (ع). ولذلك يشتهر المسجد أيضاً باسم مسجد ذو الحُلَيفة ومسجد آبار علي أو بئر علي. ويعرف بين الناس بمسجد الإحرام ومسجد الميقات. كما يسمى أيضاً مسجد الحسا.[٦]
تاريخ بناء المسجد
إن أول بناء للمسجد قديم جداً. كما تحدث بعض المؤرخين بناء على الوثائق؛ عن بناء المسجد في العقود الأولى من التاريخ الإسلامي.[٧] ويعتقد المؤرخون أن هذا المسجد بني لأول مرة في عهد إمارة عمر بن عبد العزيز على المدينة المنورة بين 87-93 للهجرة.[٨]
إعادة الإعمار في القرن التاسع
وبحسب رواية المطري (وفاة 741هـ) فإن البناء الكبير والقديم لهذا المسجد، كان شبه مهدمٍ في زمنه (في النصف الأول من القرن الثامن)،[٩] ولكن بحسب رواية مؤرخ المدينة المنورة السمهودي (وفاة 911هـ) فإن جدران المسجد قد رُممت سنة 861 هـ على أساسات بنائه القديمة.[١٠]
إعادة الإعمار في القرن الرابع عشر
قيل بأن المسجد قد تعرض للهدم في أواخر القرن 11هـ،[١١] وفي عام 1090هـ قام رجل من الهند بإعادة بنائه بعد أن حصل على موافقة من الدولة العثمانية.[١٢]
وقد وصف حسام السلطنة المسجد عندما رآه عام 1298 قائلاً: "إن المسجد المذكور مربع الشكل، وطوله اثنان وخمسون ذراعاً. وهو مصنوع من الحجر والجص وفي جهته الجنوبية رواق عليه قبة، وقد تم تبييض قبته من الخارج، وفي وسطه محراب."[١٣]
وقد جاء في رواية العياشي في رحلته الأولى عام 1353هـ، عن هذا المسجد: "بناؤه مستطيل الشكل من اللبن والطین، ومسقوف بخشب النخل والجرید، مما جعله محط عنایة المسؤولین ...."[١٤]
الوضع الحالي للمسجد
تم ترميم هذا المسجد مرة عام 1375هـ/1955م في عهد آل سعود[١٥] وصنع إكليل من الزهور له.[١٦] وأعيد ترميمه مرة أخرى عام 1408هـ/1988م. وتم تجديده وتوسيعه،[١٧] وتم بناء المرافق حوله كالحمامات والمراحيض ومصف السيارات والأسواق والمطاعم. وتبلغ المساحة الإجمالية للمسجد والمنطقة المحيطة به 290 ألف متر مربع، منها مساحة مبنى المسجد والمباني المرتبطة به 226 ألف متر مربع.[١٨]
اين مسجد، در دوران آل سعود یک بار به سال 1375ق./ 1955م. بازسازى و برای آن، گلدستهای ساخته شد. مسجد بار دیگر در سال 1408ق/1988م. بازسازی شد و گسترش یافتو امکاناتی از جمله حمام، سرویس بهداشتی، پارکینگ، بازار و رستوران در اطراف آن ساخته شد. مساحت کلی مسجد به همراه محوطه اطراف آن به 290000 متر مربع میرسد که ساختمان مسجد و ساختمانهای وابسته به آن 226000 متر مربع از آن را شامل میشود.
ميقات الحج
مسجد الشجرة هو أحد مواقيت الحج.[١٩] ووفقاً لبعض المؤرخين، فإنّ نبي الإسلام (ص) كان يحرم من هذا المكان إذا قصد مكة لأداء فريضة الحج.[٢٠] ويعتبر الفقهاء مسجد الشجرة أحد مواقيت الحج الخمسة، ويعتقدون أنه ميقات أهل المدينة المنورة وكل من يقصد مكة عن طريق هذه المدينة.[٢١]
وجوب إحرام أهل المدينة من مسجد الشجرة
بنابر نظر مشهور فقيهان شيعه، ساکنان مدینه باید در مسجد شجره مُحرم شوند و جایز نیست بدون احرام از میقات مسجد شجره حرکت کنند و به میقاتی دیگر مانند حُجفه بروند و در آنجا محرم شوند؛[٢٢] تنها براى معذوران (ناتوان یا بیمار)، محرم شدن از جحفه، جايز است.[٢٣] همچنین گفته شده که این حکم افرادی است که از مدینه به ذوالحلیفه بروند و بدون احرام از آنجا عبور کنند و به جحفه برسند؛ اما اگر از ذوالحلیفه عبور نکنند و از راه دیگری خارج شوند و به میقاتِ دیگرى بروند،[یادداشت ١] اشکالی ندارد؛ زیرا عبور از میقات، عرفاً بر آن صدق نمیکند.[٢٤]
محل دقیق میقات
ذوالحلیفه، نام منطقه وسیعی بوده که مسجد شجره در آن قرار داشته است.[٢٥] در روایات، گاهی «مسجد شجره» محل میقات حج اهل مدینه دانسته شده و گاهی تنها تعبیر «شجره» یا «ذوالحلیفه» به کار رفته است.[٢٦] گروهی، محرم شدن را تنها در داخل مسجد شجره صحیح میدانند و گروهی دیگر، احرام در بیرون از مسجد و در نزدیکی آن را نیز صحیح دانستهاند؛[٢٧]
نگارخانه
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ١٫٠ ١٫١ موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب، ۲۰۰۴م، ج۴، ص۸۱۱.
- ↑ البحر الرائق، 1418ق، ج2، ص341.
- ↑ دانشنامه کلام اسلامی، ۱۳۸۸ش، ج۱، ص۷۷.
- ↑ آثار اسلامی مکّه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۱۱۸.
- ↑ وفاء الوفا، ج۳، ص ۴۲۱
- ↑ المعالم المدینه المنوره، جزء الرابع، مجلد الرابع، ص ۴۸۵-۴۸۷
- ↑ مدینه شناسی، 1367ش، ج1، ص183.
- ↑ معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء الرابع، مجلد الرابع، ص496
- ↑ التعریف بما انست الهجره، ص ۱۹۰
- ↑ الوفاء الوفا، ج۳، ص 424
- ↑ مدینهشناسی، 1367ش، ج1، ص184.
- ↑ المساجد الأثریة، 1418ق، ص258.
- ↑ سفرنامه مکه حسام السلطنه، ص 139
- ↑ المساجد الأثریة، 1418ق، ص258.
- ↑ مدینه شناسی، 1367ش، ج1، ص184.
- ↑ المساجد الأثریة، 1418ق، ص258، المعالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، جزء ۴، مجلد ۴، ص 498
- ↑ آثار اسلامی مکّه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ج۱، ص۲۷۷؛ المساجد الأثریة، 1418ق، ص259.
- ↑ المساجد الأثریة، 1418ق، ص260.
- ↑ الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۴، ص۳۱۹.
- ↑ آثار اسلامی مکه و مدینه، ۱۳۸۷ش، ص۲۷۵.
- ↑ مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، فرهنگ فقه فارسی، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۷۱۲.
- ↑ «احرام از جحفه وظیفه چه کسی است، ص 64-65.»
- ↑ «احرام از جحفه وظیفه چه کسی است، ص 75.»
- ↑ «احرام از جحفه وظیفه چه کسی است، ص65.»
- ↑ «میقات مسیر مدینه»، ص61
- ↑ تفصیل الشریعه فی شرح تحریر الوسیله، ۱۴۱۸ق، ج3، ص20-24.
- ↑ «میقات مسیر مدینه»، ص62.
منابع
- الكافی فی الفقه، حلبى، ابوالصلاح، تقىالدين بن نجمالدين، اصفهان، كتابخانه عمومى امام اميرالمؤمنين(ع)، چاپ اول، 1403ق.
- المقنع، شیخ صدوق، محمّد بن على بن بابويه، قم، مؤسسه امام هادى(ع)، چاپ اول، 1415ق.
- «احرام از جحفه وظیفه چه کسانی است»، روزبه برکت رضایی، فصلنامه میقات حج، شماره 96، تیر 1395ش.
- «میقات مسیر مدینه»، سید مرتضی موسوی شاهرودی، فصلنامه میقات حج، شماره 68، تابستان 1388ش.
- «میقات ذو الحلیفة و مسجد شجرة»، مکارم شیرازی، ناصر، سایت مدرسه فقاهت، تاریخ بازدید: ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
- «مسجد شجره در آستانه مناسک حج»، علیپور، بهزاد، خبرگزاری فارس، تاریخ بازدید: ۲۶ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
- آثار اسلامی مکه و مدینه، جعفریان، رسول، تهران، مشعر، ۱۳۸۷ش.
- البحر الرائق، المصری، ابونجیم، به کوشش زکریا عمیرات، بیروت، دار الکتب العلمیه، ۱۴۱۸ق.
- السرائر الحاوی لتحرير الفتاوى، ابن ادريس حلّى، محمد بن منصور، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ دوم، 1410ق.
- سفرنامه مکه، حسام السلطنه، تحقیق رسول جعفریان، تهران، مشعر، 1374ش.
- الکافی، کلینی، محمد بن یعقوب، تحقیق و تصحیح غفاری، علیاکبر، آخوندی، محمد، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
- المسائل الناصریات، سید مرتضی، على بن حسين، تحقیق مركز پژوهش و تحقيقات علمى فقه استدلالى تطبيقى، تهران، رابطة الثقافة و العلاقات الإسلامية، چاپ اول، 1417ق.
- المساجد الأثریة فی المدینة النبویة، عبدالغنی، محمدالیاس، مدینه، مطابع الرشید، الطبعة الثانیة، 1419ق.
- المقنعه، شیخ مفید، محمّد بن محمد بن نعمان، قم، كنگره جهانى هزاره شيخ مفيد، 1413ق.
- النهاية فی مجرد الفقه و الفتاوى، شیخ طوسی، محمد بن حسن، بیروت، دار الكتاب العربی، چاپ دوم، 1400ق.
- بررسی حکم احرام از محاذی مواقیت، از منظر مذاهب اسلامی، درافشان، محمدحسین، پژوهشنامه حج و زیارت، سال سوم، شماره اول، 1397ش.
- تاريخ مكه المشرفه والمسجد الحرام والمدينه الشريفه والقبر الشريف، ابنالضيا، بینا، ۲۰۰۸م.
- تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، قائدان، اصغر، قم، الهادی، ۱۳۸۱ش.
- التعریف بما انست الهجره، جمال الدین مطری، تحقیق سلیمان الرحیلی، ریاض، داره ملک عبدالعزیز، 2005
- دانشنامه کلام اسلامی، جمعی از محققین، قم، مؤسسه امام صادق(ع)، زیر نظر جعفر سبحانی، ۱۳۸۸ش.
- فرهنگ فقه فارسی، مؤسسه دائرةالمعارف فقه اسلامی، زیر نظر محمود هاشمی شاهرودی. قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، ۱۳۸۷ش.
- مدینه شناسی، نجفی، محمدباقر، تهران، خرمایستان، چاپ اول، 1367ش.
- معالم المدینه المنوره بین العماره و التاریخ، عبدالعزیز بن عبدالرحمن کعکی، بیروت، ناشر: مولف، 2011
- موسوعة مرآة الحرمین الشریفین و جزیرة العرب، صبری باشا، ایوب، ترجمه ماجده معروف، حسین مجیب المصری، عبدالعزیز عوض، قاهره، دارالآفاق العربیة، ٢٠٠٤م.
- تفصیل الشریعة فی شرح تحریر الوسیلة-الحج، فاضل لنکرانی، محمد، بیروت، دار التعارف للمطبوعات، ۱۴۱۸ق.
- وفاء الوفا باخبار دار المصطفی، علی بن عبدالله السمهودی، تحقیق قاسم السامرائی، لندن، موسسه الفرقان، 2001
خطأ استشهاد: وسوم <ref>
موجودة لمجموعة اسمها "یادداشت"، ولكن لم يتم العثور على وسم <references group="یادداشت"/>